Witam wszystkich! Ponieważ od dziś, przez 2 tygodnie wg zaleceń władz, bezpieczniej będzie pozostać w domu w związku z obecnością w Polsce koronawirusa – proponuję zwiedzanie regionu świętokrzyskiego na mojej stronie internetowej. Dziś przedstawię małą miejscowość z wielką, choć już nieco zapomnianą historią – Raków.
Miasto Raków założył w 1569 roku kasztelan żarnowski Jan Sienieński, członek wspólnoty braci polskich zwanych często arianami, ogłaszając w nim tolerancję religijną.
Nazwa miejscowości pochodzi od rodowego herbu Warnia, (inaczej: Rak), którym pieczętowała się Jadwiga Gnoińska, żona Jana Sienieńskiego.
Raków w krótkim czasie stał się centrum życia braci polskich mieszkających w Polsce, jako że założyciele miasta byli wyznawcami ruchu reformatorskiego. Pod koniec XVI wieku założono drukarnię braci polskich. Na początku XVII wieku wybrano Raków na ośrodek organizacyjny zboru braci polskich. Miasto szybko się rozwijało. Powstał w tym czasie przemysł tkacki, papierniczy, garncarski i browarniczy. Wybudowano także okazały ratusz i most na Czarnej.
W latach 1602–1638 funkcjonowała w Rakowie Akademia Rakowska o międzynarodowej sławie, gdzie nauczanie prowadzono w oparciu o własne podręczniki, autorstwa wykładających w szkole profesorów.
W wyniku nasilającej się kontrreformacji, pod pretekstem zniszczenia przydrożnego krzyża przez młodzież braci polskich, 19 kwietnia 1638 roku sąd królewski zakazał dalszej działalności rakowskiego zboru, w tym także drukarni i szkoły oraz skazał na banicję nauczycieli[4]. Po wygnaniu braci polskich miasto podupadło i opustoszało. Jego rangi nie przywróciło ufundowanie przez biskupa krakowskiego Jakuba Zadzika wspaniałego kościoła. W 1641 roku biskup osadził w Rakowie reformatów. Ich zadaniem było nawracanie pozostałych w mieście braci polskich i ich zwolenników. Zakonnicy opuścili miasto ok. 1649 roku. Pod koniec XVII wieku miasto liczyło 700 mieszkańców.
Po wielkiej historii pozostało w Rakowie kilka zabytków, które warto zobaczyć. Najważniejsze z nich to: miejski układ urbanistyczny, kościół parafialny pod wezwaniem Św. Trójcy ustanowiony w 2008 r. Sanktuarium Matki Bożej Cudownej Przemiany wraz ze słynącym łaskami obrazem w ołtarzu głównym, dom ministra ariańskiego, dom wójta zwany też domem ariańskim, dzwonnica oraz kościół Św. Anny. Większość zabytków pochodzi z czasów ariańskiej świetności Rakowa czyli przełomu XVI i XVII w. oraz czasu kontrreformacji w XVII w. Warto odwiedzić Raków również dlatego ze jest położony w cichej i malowniczej okolicy, otoczonej lasami. Tuz obok Rakowa znajduje się Jeziora Chańcza, doskonałe miejsce do wypoczynku na łonie przyrody o każdej porze roku.
